Chứng khoán được xem là kênh đầu tư tiền nhàn rỗi vô cùng hấp dẫn, thu hút sự quan tâm đông đảo từ những nguồn vốn nhỏ lẻ đến các khoản giao dịch hàng triệu đô la. Vậy chứng khoán là gì? Thị trường chứng khoán đem lại những lợi ích gì? Cùng Vtrade tìm hiểu chi tiết về loại hình đầu tư hấp dẫn này trong bài viết dưới đây nhé!

Chứng khoán là gì?

Chứng khoán (Securities) là một trong những loại tài sản, bằng chứng xác thực quyền sở hữu và lợi ích hợp pháp của người nắm giữ đối với phần vốn hoặc một phần tài sản của tổ chức phát hành chứng khoán đó.

Chứng khoán thường được phát hành dưới 2 dạng phổ biến:

• Dạng chứng chỉ
• Dạng phi vật thể bằng cách ghi chép kế toán nhờ vào phương tiện điện tử. 

Chứng khoán là gì?

Thị trường chứng khoán là gì?

Thị trường chứng khoán là một phần quan trọng của hệ thống tài chính, là một tập hợp gồm những người mua và bán chứng khoán. Hiểu đơn giản, thị trường chứng khoán là nơi diễn ra sự giao thương mua và bán chứng khoán.

Thị trường chứng khoán có vai trò quan trọng trong việc huy động vốn cho các doanh nghiệp, tạo điều kiện cho giao dịch và định giá tài sản, cung cấp cơ hội và tạo ra tính thanh khoản cho nhà đầu tư.

Thị trường chứng khoán bao gồm 2 loại:

• Thị trường sơ cấp: Nơi chứng khoán được tổ chức phát hành bán cho tổ chức/cá nhân.
• Thị trường thứ cấp: Là trung tâm giao dịch chứng khoán, là nơi diễn ra sự mua đi bán lại các loại chứng khoán.

Khái niệm thị trường chứng khoán là gì?

Đặc điểm của chứng khoán

Đặc điểm, thuộc tính của chứng khoán tương đối đa dạng, tùy thuộc vào các loại hình chứng khoán khác nhau trên thị trường. Trong đó, nổi trội 3 thuộc tính sau:

Tính thanh khoản cao

Tính thanh khoản (hay tính lỏng của tài sản) là khả năng chuyển đổi tài sản đó thành tiền mặt). 

Để đánh giá tài sản có tính thanh khoản cao hay thấp, cần dựa trên các yếu tố như:

• Khoảng thời gian chuyển đổi.
• Phí cần thiết cho việc chuyển đổi.
• Rủi ro giảm sút giá trị tài sản do việc chuyển đổi.

Theo đó, chứng khoán có tính thanh khoản cao hơn so với các loại tài sản khác, thể hiện qua khả năng chuyển đổi thành tiền mặt cao trên thị trường. 

Lưu ý: Các loại hình chứng khoán khác nhau sẽ có khả năng chuyển đổi khác nhau.

Tìm hiểu thị trường chứng khoán có tính thanh khoản cao

Tính rủi ro 

Bất kể loại hình chứng khoán nào cũng chịu tác động của các yếu tố rủi ro ảnh hưởng đến giá trị. Trong đó, có hai loại rủi ro chính ảnh hưởng đến chứng khoán:

• Rủi ro có hệ thống (Rủi ro thị trường): Tác động tới hầu hết hoặc toàn bộ tài sản. Loại rủi ro này chịu sự ảnh hưởng của các điều kiện kinh tế chúng như: lãi suất, biến động tỷ giá, lạm phát,...
• Rủi ro không có hệ thống: Tác động đến chỉ một hoặc một nhóm nhỏ các loại tài sản. Loại rủi ro này thông thường sẽ liên quan đến các điều kiện của tổ chức phát hành.

Mức độ rủi ro của các loại chứng khoán trên thị trường xếp theo thứ tự tăng dần là:

• Chứng khoán nợ (Trái phiếu)
• Chứng khoán vốn (Cổ phiếu)
• Chứng khoán phái sinh.

Tính rủi ro khi chơi chứng khoán là gì?

Tính sinh lời 

Tính sinh lời của chứng khoán đề cập đến khả năng đem lại lợi nhuận lớn cho nhà đầu tư trong tương lai. Lợi nhuận này có thể thu được thông qua việc tăng giá chứng khoán trên thị trường và lợi tức được phân chia hàng năm.

Tính sinh lời khi đầu tư tìm hiểu về thị trường chứng khoán là gì?

Lợi ích của thị trường chứng khoán

Thị trường giao dịch chứng khoán không chỉ đem lại lợi ích cho các nhà đầu tư mà còn giúp các doanh nghiệp và nền kinh tế quốc gia phát triển tốt hơn.

Đối với nền kinh tế 

Đối với nền kinh tế quốc gia, giao dịch chứng khoán giúp:

• Là công cụ đo lường sức mạnh, tốc độ phát triển của nền kinh tế thông qua giá cổ phiếu hay các chỉ số đo lường thị trường.
• Giúp chính phủ kiểm soát tình trạng hoạt động của nền kinh tế nói chung và hoạt động của các công ty niêm yết nói riêng tốt hơn.

Lợi ích đối với nền kinh tế của giao dịch chứng khoán là gì?

Đối với đơn vị phát hành 

Thông qua phát hành chứng khoán, công ty sẽ huy động vốn tốt hơn bên cạnh việc đi vay ngân hàng, từ đó phát triển kinh doanh hiệu quả hơn.

Lợi ích của việc phát hành chứng khoán là gì?

Đối với nhà đầu tư

Còn với các nhà giao dịch, kênh đầu tư chứng khoán đem lại các lợi ích như:

• Tiềm năng sinh lời cao: Thị trường chứng khoán có khả năng sinh lời cao, đặc biệt là trong dài hạn. Lợi nhuận được thu từ việc mua chứng khoán ở giá thấp và bán lại với giá cao hơn.
• Cho phép đa dạng hóa danh mục đầu tư: Nhà đầu tư có thể chọn mua nhiều loại chứng khoán khác nhau.
• Tính linh hoạt và dễ tiếp cận: Có nhiều mã chứng khoán, nhiều sản giao dịch, cho phép nhà đầu tư tiếp cận dễ dàng hơn.
• Tạo thu nhập thu động: Nếu công ty tăng trưởng tốt, nhà đầu tư sẽ được chia cổ tức hàng năm.
• Hạn chế việc tiền mất giá: Chứng khoán là loại tài sản bảo tồn được giá trị.
• Quyền lợi quản trị công ty: Sở hữu cổ phiếu, nhà đầu tư có quyền và nghĩa vụ của một cổ đông, ảnh hưởng đến các quyết định về vận hành, nhân sự, kinh doanh, định hướng,...
• Gia nhập thị trường đơn giản: Chứng khoán không yêu cầu vốn lớn
• Luôn có cơ hội trên thị trường: Với sự biến động liên tục theo thời gian, thị trường chứng khoán đem lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư. Ngay cả khi thị trường đi xuống, vẫn luôn có cơ hội giữa hàng trăm cổ phiếu.

Lợi ích đối với nhà đầu tư của cổ phiếu chứng khoán là gì?

Những thuật ngữ trong chứng khoán 

Dưới đây, Vtrade sẽ tổng hợp một số thuật ngữ trong chứng khoán mà nhà đầu tư thường xuyên bắt gặp:

Những thuật ngữ khái niệm chứng khoán thường gặp

Có bao nhiêu loại chứng khoán?

Chứng khoán vốn

Chứng khoán vốn thường là các cổ phiếu phổ thông, được công ty cổ phần phát hành, thể hiện quyền sở hữu một phần tài sản, vốn của công ty đối với cổ đông.

Chứng khoán vốn thường được phát hành dưới dạng:

• Cổ phiếu ưu đãi
• Cổ phiếu thường
• Chứng chỉ quỹ
• …

Đặc điểm của chứng khoán vốn:

• Cổ đông sở hữu chứng khoán vốn sẽ được trả cổ tức định kỳ nếu công ty có hoạt động kinh doanh tốt.
• Lợi nhuận được tính thông qua chênh lệch giá từ hoạt động mua bán trên thị trường (nguyên tắc mua thấp, bán cao).
• Có quyền tham gia biểu quyết vào các hoạt động quan trọng của công ty tại các Đại hội Cổ đông (theo quy định của pháp luật).
• Cổ đông sẽ được nhận số tiền còn lại sau khi công ty thanh toán các khoản nợ, thuế, phí (trong trường hợp công ty phá sản hoặc giải thể)

Chứng khoán vốn là gì?

Chứng khoán nợ

Chứng khoán nợ là loại chứng khoán xác nhận mối quan hệ giữa người đi vay và người cho vay. Người sở hữu chứng khoán nợ sẽ được đơn vị phát hành trả lãi và thanh toán nợ gốc vào thời điểm đáo hạn trái phiếu.

Chứng khoán nợ tồn tại dưới hình thức trái phiếu, chứng khoán dạng nợ và giấy tờ, công cụ tài chính phái sinh, công cụ thị trường tiền.

Chứng khoán gồm những loại nào?

Chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là chứng khoán dạng hợp đồng tài chính, được thiết lập để xác nhận quyền và nghĩa vụ giữa hai bên ở thời điểm hiện tại về một giao dịch tại một thời điểm xác định trong tương lai.

Hiểu đơn giản, các sản phẩm chứng khoán phái sinh cho phép nhà đầu tư đặt cược vào sự “tăng giá” hoặc “giảm giá” của tài sản cơ sở trong tương lai. Nếu giá trị tài sản đó thay đổi đúng theo dự đoán thì nhà đầu tư sẽ thu được lợi nhuận.

Ví dụ: Cổ phiếu ABC hiện đang giao dịch ở mức 40 USD/cổ phiếu, nhà đầu tư dự đoán giá cổ phiếu sẽ tăng lên 45 USD/cổ phiếu trong tương lai. Thay vì bỏ ra 40 USD mua cổ phiếu ABC và kỳ vọng giá tăng, lãi 5 USD, nhà đầu tư thực hiện một hợp đồng chứng quyền có đảm bảo mua 100 cổ phiếu ABC với chi phí (giả định) là 1 USD/cổ phiếu. Khi cổ phiếu ABC tăng lên 45 USD, lợi nhuận đạt được là:

Lợi nhuận = Số lượng cổ phiếu mua x (Lợi nhuận kỳ vọng - Chi phí mua chứng quyền) = 100 x (5 - 1) = 400 USD.

Chứng khoán có mấy loại?

Chứng khoán cơ sở

Chứng khoán cơ sở là công cụ tài chính được công ty phát hành để huy động vốn từ công chúng. Chứng khoán cơ sở hay còn gọi là cổ phiếu, đại diện cho một phần sở hữu trong công ty phát hành. 

Định nghĩa chứng khoán cơ sở là gì?

Nhà đầu tư mới cần lưu ý gì khi chơi chứng khoán?

Một nhà đầu tư mới, F0 cần lưu ý những vấn đề sau để giảm thiểu rủi ro, gia tăng tỷ suất thành công trên thị trường:

• Luôn theo dõi thị trường thường xuyên: Nắm bắt nhanh chóng, cập nhật mọi chuyển động không ngừng từ thị trường. Điều này sẽ tạo cơ sở phân tích và đặt lệnh phù hợp. Trong đó, không chỉ theo dõi bảng điện tử, nhà đầu tư cũng cần cập nhật các thông tin về yếu tố chính trị, xã hội, chính sách để có biện pháp xử lý, điều chỉnh kịp thời.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Lựa chọn nhiều loại cổ phiếu từ nhiều công ty khác nhau để đảm bảo an toàn và cân bằng lợi nhuận.
• Lắng nghe lời khuyên từ các chuyên gia: Với kinh nghiệm và sự nhanh nhạy, các chuyên gia sẽ đưa ra những phân tích đúng đắn và chính xác hơn so với những phần mềm kỹ thuật thông thường.
• Trau dồi kiến thức, học hỏi không ngừng: Nhà đầu tư cần trang bị một nền tảng kiến thức vững chắc, không ngừng học hỏi để bổ sung kiến thức, cải thiện kỹ năng.
• Giao dịch đúng nguyên tắc: Luôn tuân thủ nguyên tắc giao dịch đã đặt ra, có kế hoạch cắt lỗ, chốt lời hiệu quả.
• Tránh hiệu ứng tâm lý đám đông: Không đầu tư theo đám đông nhưng cũng tránh quá tự tin dẫn đến bảo thủ.

Lưu ý chứng khoán là gì và cách chơi cho những nhà đầu tư mới

Kết luận

Trên đây, Vtrade đã tổng hợp những thông tin chi tiết về loại hình đầu tư vô cùng hấp dẫn: Khái niệm về chứng khoán là gì?, Lưu ý khi giao dịch chứng khoán là gì?,... Chứng khoán là một kênh đầu tư tiềm năng và ngày càng phát triển. Hy vọng những chia sẻ trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về thị trường này, từ đó trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng để tự tin bước vào thị trường, chinh phục những mốc lợi nhuận hấp dẫn.