Không có gì ngạc nhiên khi Việt Nam - quốc gia xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới, lại có giao dịch phái sinh cà phê phổ biến. Vậy mục đích của giao dịch hợp đồng tương lai cà phê là gì? Thị trường Việt Nam đang có những loại hợp đồng cà phê tương lai nào? Hãy cùng VTrade tìm hiểu rõ hơn về sản phẩm này ở dưới đây nhé!

Hợp đồng tương lai cà phê là gì?

Hợp đồng tương lai cà phê (Future Contract Coffee) là một loại hợp đồng phái sinh tương lai với tài sản cơ sở là cà phê. Trong đó, các điều khoản của hợp đồng được tiêu chuẩn hóa giữa bên bán với bên mua nhằm đảm bảo nghĩa vụ giao dịch một lượng cà phê nhất định trong tương lai, với giá đã được xác định từ trước. 

Giống như các loại hợp đồng phái sinh tương lai khác, nhà đầu tư giao dịch hợp đồng tương lai cà phê sẽ không trực tiếp trao đổi cà phê thật. Thay vào đó, tùy theo kỳ vọng về giá cà phê trong tương lai mà nhà đầu tư có thể chọn mua, hoặc bán hợp đồng cà phê để kiếm lời, hay phòng tránh rủi ro,...

Hợp đồng cà phê tương lai là gì? Giải thích về hợp đồng tương lai cà phê.

Mục đích của giao dịch hợp đồng tương lai cà phê

Hợp đồng tương lai cà phê là một sản phẩm được giao dịch phổ biến với khả năng đáp ứng nhiều nhu cầu và mục đích khác nhau. Cụ thể như: 

• Đối với các nhà buôn cà phê, nông dân: Giao dịch hợp đồng tương lai cà phê giúp họ xác định được giá cà phê và thực hiện giao dịch hàng ngày. Nhờ đó, chọn được thời điểm bán cà phê với giá tốt nhất. 
• Đối với các doanh nghiệp sản xuất cà phê: Việc giao dịch Future Coffee là một cách giúp phòng tránh rủi ro về giá, đặc biệt là khi họ nhận thấy giá cà phê trong tương lai có khả năng tăng cao.
• Đối với các nhà đầu tư: Hợp đồng cà phê tương lai là một kênh đầu cơ hiệu quả với khả năng kiếm lời tốt. Họ có thể chọn mua hợp đồng khi giá cà phê thấp, khan hàng và bán ra khi có lời.

Hợp đồng cà phê tương lai có thể giao dịch theo nhiều mục đích khác nhau.

Thị trường cà phê tương lai hoạt động như thế nào ?

Dưới đây là một số quy định hoạt động của thị trường tương lai cà phê mà bạn cần biết:

• Sản phẩm: Cà phê Arabica, Cà phê Robusta.
• Thời gian giao dịch: 
  • Mùa hè: từ 15h đến 23h30.
  • Mùa đông: từ 16h đến 1h30.
• Quy định ký quỹ: Giao dịch yêu cầu các bên thực hiện ký quỹ từ 5-10% dựa theo giá trị của hợp đồng.
• Nguyên tắc mua bán và khớp lệnh: Các lệnh mua/ bán hợp đồng tương lai cà phê được khớp tại mức giá mà cả bên mua và bên bán cùng chấp nhận.
• Đòn bẩy: Giao dịch có thể sử dụng đòn bẩy 1/10, hoặc tùy theo quy định của sở giao dịch.

Các quy định hoạt động của thị trường cà phê tương lai.

Hợp đồng tương lai cà phê Việt Nam

Ở thời điểm hiện tại, hợp đồng tương lai Việt Nam đang có bao gồm hai loại là cà phê Arabica ICE US và cà phê Robusta ICE EU. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về hợp đồng và các tiêu chuẩn đo lường mà nhà đầu tư cần chú ý.

Cà phê Arabica ICE US

Cà phê Arabica là một loại có chứa hàm lượng caffeine thấp và chúng thường được giao dịch phổ biến tại sàn giao dịch ICE US (New York). Dưới đây là chi tiết hợp đồng tương lai cà phê Arabica ICE US:

Tiêu chuẩn đo lường

Theo quy định trên, cà phê Arabica được dùng để giao dịch hợp đồng tương lai sẽ chỉ bao gồm loại 1, loại 2 và loại 3. Việc phân loại cà phê sẽ được áp dụng theo phương pháp SCAA (Specialty Coffee Association of America). Trong đó, 300 gram hạt mẫu sẽ được sàng lọc qua các lô có kích cỡ khác nhau, sau đó tính toán theo tỷ lệ hạt giữ lại trên mỗi lô.

• Cà phê loại (1): Lô cà phê mẫu không có hơn 5 khuyết điểm trên 300 gram hạt. Không có hạt lỗi, nhân non hay hạt bị hỏng. Độ ẩm tối thiểu của hạt đạt 9 - 30%.
• Cà phê loại (2): Lô cà phê mẫu không quá 8 khiếm khuyết trong 300gr. Không có hạt lỗi và tối đa có 3 nhân non. Độ ẩm tối thiểu của hạt đạt 9 - 30%.
• Cà phê loại (3): Lô cà phê mẫu không có quá 23 khuyết điểm và 50% lô mẫu phải có kích cỡ 15. Tối đa 5 nhân non với độ ẩm tối thiểu là từ 9 - 13%.
• Cà phê loại (4): Lô cà phê mẫu có từ 24 - 86 nhân lỗi.
• Cà phê loại (5): Lô cà phê mẫu có hơn 86 nhân lỗi.

Tìm hiểu về hợp đồng tương lai cà phê Arabica và tiêu chuẩn đo lường.

Cà phê Robusta ICE EU

So với Arabica thì Robusta là loại hạt có chứa nhiều caffeine hơn và loại hạt này thường được giao dịch trên sở giao dịch ICE EU (London). Dưới đây là chi tiết hợp đồng tương lai cà phê Robusta ICE EU:

Tiêu chuẩn đo lường:

Giống như cà phê Arabica, thì sở giao dịch hàng hóa London (ICE EU) cũng quy định chỉ có cà phê Robusta loại 1, loại 2 và loại 3 mới có thể giao dịch hợp đồng tương lai. Việc phân loại cà phê sẽ dựa theo phương pháp SCAA và thực hiện tương tự như với cà phê Arabica ở phía trên. 

Tìm hiểu chi tiết về hợp đồng tương lai cà phê Robusta.

Hợp đồng tương lai ảnh hưởng như thế nào đến giá cà phê?

Xác định giá giao dịch

Trên một số quốc gia phát triển, giao dịch hàng hóa thông qua hợp đồng phái sinh sẽ diễn ra trong một khung giờ cụ thể với các quy định của sở. Khi kết thúc giao dịch, mức giá đóng cửa phiên được sử dụng để tham chiếu cho giá cà phê vật chất vào ngày hôm sau.

Giá cà phê trên sàn giao dịch được hình thành dựa trên tương tác giữa người mua và người bán hợp đồng tương lai cà phê. Khi càng có nhiều người giao dịch thì giá hợp đồng sẽ càng cao. Do vậy, nhiều nhà đầu tư thường xuyên theo dõi giá cà phê trên sàn để tính toán và dự đoán giá mua bán cà phê ngoài thị trường vật chất.

Phàn ảnh giá cà phê trên toàn cầu

Trên thực tế, mức giá cà phê đóng cửa mỗi phiên chính là mức giá dùng để tham chiếu cho giá cà phê vật chất ngày hôm sau. Do đó, nhiều nhà đầu tư thường dựa vào hợp đồng tương lai cà phê để xác định giá cà phê quốc tế. Tuy nhiên, giá cà phê trên sàn và giá cà phê nội địa sẽ luôn tồn tại một mức chênh lệch cơ bản. 

Lưu ý: Chênh lệch giữa giá cà phê trên sàn và giá cà phê nội địa sẽ không biến động song hành. Sự thiếu hụt ngắn hạn của cà phê trên thị trường có thể khiến giá nội địa tăng cao hơn so với giá sàn và ngược lại. 

Ví dụ: Ngày 30/10/2023, giá của cà phê nội địa là 60.000 đồng/kg. Cùng ngày hôm đó, lúc 22h, giá của hợp đồng tương lai cà phê sàn London cũng tăng lên $20.00/tấn tương ứng. Tuy nhiên, ngày 19/11/2022, khi giá của hợp đồng tương lai cà phê trên sàn London đóng cửa và giảm ở mức $20.00 USD/ tấn, thì giá cà phê vật chất ổn định ở mức 60.000 đồng/kg.

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá cà phê

Trên thực tế, hợp đồng tương lai cà phê có giá trị phụ thuộc vào thị trường cà phê cơ sở. Do vậy, các yếu tố ảnh hưởng đến giá cà phê cơ sở đều có khả năng ảnh hưởng đến giá hợp đồng tương lai cà phê. Chẳng hạn như: 

• Nhu cầu của thị trường tiêu dùng: Theo thống kê từ USDA, nhu cầu tiêu thụ cà phê trên toàn cầu đang tăng khoảng 2,5%/ năm. Và mức nhu cầu này phụ thuộc nhiều vào mức giá thành và điều kiện của mùa vụ.
• Điều kiện thời tiết: Cà phê là giống cây nhiệt đới nên cần được trồng ở các vùng có ánh sáng, nhiệt độ và lượng mưa khá cao. Nếu thời tiết không thuận lợi, khô cằn kéo dài, hay lượng mua quá cao thì sản lượng cà phê sẽ chịu ảnh hưởng lớn.
• Giá dầu thế giới: Giá dầu tăng thường kéo theo chi phí vận chuyển cà phê. Do vậy, nhà đầu tư cũng nên chú ý đến giá dầu nếu muốn đầu tư hợp đồng cà phê tương lai.
• Tình hình kinh tế, chính trị: Hơn 68% sản lượng cà phê toàn cầu bắt nguồn từ Brazil, Việt Nam, Colombia và Indonesia. Nếu bất kỳ sự kiện nào có ảnh hưởng đến kinh tế và chính trị của các khu vực này, giá cà phê sẽ biến động mạnh.

Giá hợp đồng cà phê tương lai phụ thuộc vào giá thị trường cà phê cơ sở.

Tình hình phát triển sản xuất và kinh doanh cà phê

Cà phê là một mặt hàng được ưa thích với khả năng đem lại nhiều lợi ích kinh tế. Vậy dưới đây, hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về tình hình phát triển sản xuất và kinh doanh cà phê trên toàn cầu nhé.

Nơi trồng trọt

Phần lớn cà phê trên thế giới hiện đang được tập trung trồng trọt và sản xuất ở một số vùng châu Á, châu Mỹ và châu Phi. Trong đó, Brazil có sản lượng cà phê lớn nhất, chiếm bình quân khoảng 31.7% sản lượng toàn cầu. Việt Nam đứng vị trí thứ hai chiếm 17,4% sản lượng cà phê toàn cầu với khoảng 30 triệu bao.

Khả năng thu hoạch

Giá cà phê thị trường và hợp đồng tương lai thường biến động mạnh qua các thời điểm thu hoạch. Do vậy, hãy chú ý hơn khi giao dịch cà phê trong các vụ thu hoạch lớn như sau:

Chế biến

Thời điểm hiện tại, hình thức chế biến hạt cà phê phổ thông nhất là phơi khô, rang, xay và sau đó ủ thành thức uống. Tùy theo khẩu vị của từng khu vực mà các điều kiện chế biến này cũng sẽ được điều chỉnh khác nhau. 

Tình hình xuất nhập khẩu

Các nước khu vực EU và Hoa Kỳ hiện đang là những khu vực nhập khẩu cà phê lớn nhất, chiếm hơn 50% tổng lượng nhập khẩu cà phê toàn cầu. Họ chủ yếu nhập hạt cà phê để có thể tự chế biến theo cách riêng.

Tình hình xuất khẩu cà phê ở thời điểm hiện tại.

Kết luận

Trên đây là một số thông tin mà VTrade đã tổng hợp lại để giải thích hợp đồng tương lai cà phê là gì. Mong rằng những thông tin trên đã giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về mục đích giao dịch hợp đồng cà phê tương lai. Qua đó, có thêm nhiều chiến lược giao dịch hiệu quả hơn với mặt hàng này.