Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett cảnh báo về rủi ro khi dồn hết vốn vào một khoản đầu tư hoặc "chơi tháo" trong thị trường biến động, đặc biệt với hàng hóa phái sinh. Nếu không chuẩn bị kỹ lưỡng về kiến thức và kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh, rất có thể sẽ dẫn đến thảm họa "mất trắng" cho nhà đầu tư. Hãy cùng Vtrade tham khảo những kinh nghiệm đầu tư an toàn trong nội dung dưới đây!

Nghiên cứu thị trường hàng hóa phái sinh

Hàng hóa phái sinh là một loại công cụ tài chính đặc biệt, trong đó giá trị của nó phụ thuộc vào giá của một nhóm hàng hóa cụ thể. Thay vì mua bán trực tiếp hàng hóa vật chất, nhà đầu tư tham gia vào giao dịch các hợp đồng phái sinh để kiếm lợi nhuận từ sự biến động giá cả của hàng hóa cơ sở.

Cụ thể, nhà đầu tư có thể dự đoán xu hướng giá hàng hóa và giao dịch mua/bán để kiếm lời từ biến động giá. Nếu là doanh nghiệp, có thể sử dụng phái sinh để phòng ngừa rủi ro giá nguyên liệu đầu vào hoặc sản phẩm đầu ra. Thêm vào đó, thị trường phái sinh hàng hóa thường có tính thanh khoản cao, giúp nhà đầu tư dễ dàng thực hiện các giao dịch mua/bán.

Phái sinh là một trong những thị trường tiềm năng cho nhà đầu tư

Các loại hợp đồng giao dịch hàng hóa phái sinh phổ biến:

• Hợp đồng tương lai (Futures): Nhà đầu tư cam kết mua hoặc bán một lượng hàng hóa nhất định tại một thời điểm và giá đã được xác định trước trong tương lai.
• Hợp đồng quyền chọn (Options): Nhà đầu tư mua quyền (nhưng không bắt buộc) mua hoặc bán một lượng hàng hóa nhất định tại một mức giá và thời điểm đã được xác định trước trong tương lai.
• Hợp đồng kỳ hạn (Forwards): Hai bên thỏa thuận mua/bán một lượng hàng hóa nhất định tại một thời điểm và giá đã được xác định trước trong tương lai.
• Hợp đồng hoán đổi (Swaps): Hai bên thỏa thuận trao đổi luồng tiền hoặc thanh toán định kỳ dựa trên giá của một tài sản cơ sở (thường là hàng hóa) trong một khoảng thời gian nhất định.

Tìm kiếm và chọn lọc sàn giao dịch uy tín

Lựa chọn sàn giao dịch uy tín là bước đầu tiên và quan trọng nhất để đảm bảo an toàn cho khoản đầu tư của bạn. Theo kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh, một số tiêu chí đánh giá sàn giao dịch hàng hóa uy tín bao gồm:

• Giấy phép hoạt động: Đây là yếu tố tiên quyết để đảm bảo tính hợp pháp và uy tín của sàn giao dịch. Hãy lựa chọn sàn được cấp phép bởi các cơ quan quản lý tài chính uy tín như Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai Hoa Kỳ (CFTC), Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hồng Kông (SFC)...
• Thời gian thành lập: Sàn giao dịch có thời gian hoạt động lâu đời thường có uy tín cao hơn, sở hữu nền tảng giao dịch ổn định và đội ngũ nhân viên dày dặn kinh nghiệm.
• Phí giao dịch: So sánh các mức phí giao dịch (phí chênh lệch Spreads, phí qua đêm Swap, phí hoa hồng Commission, các loại phí ẩn) của các sàn để lựa chọn sàn có mức phí cạnh tranh nhất.
• Tỷ lệ đòn bẩy: Tỷ lệ đòn bẩy cao giúp nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hãy lựa chọn tỷ lệ đòn bẩy phù hợp với khả năng tài chính và kinh nghiệm giao dịch của bản thân.
• Nền tảng giao dịch: Nền tảng giao dịch cần dễ sử dụng, có tốc độ xử lý nhanh chóng và hỗ trợ đa dạng các thiết bị truy cập (máy tính, điện thoại di động...)
• Nạp/ rút tiền: Sàn giao dịch cần hỗ trợ nhiều phương thức nạp/ rút tiền tiện lợi, nhanh chóng và an toàn.
• Danh mục sản phẩm: Lựa chọn sàn giao dịch cung cấp đa dạng các sản phẩm hàng hóa mà bạn quan tâm để có nhiều cơ hội đầu tư.
• Các phương thức liên hệ, tốc độ hỗ trợ và giải quyết yêu cầu khách hàng: Sàn giao dịch cần có đội ngũ hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, sẵn sàng giải đáp thắc mắc và hỗ trợ nhà đầu tư nhanh chóng, hiệu quả.
• Một số thông tin khác: Thời gian giao dịch, khối lượng giao dịch tối thiểu/ tối đa, mã hàng hóa, đơn vị yết giá, biên độ giá, bước giá, các phương thức thanh toán...

Ưu tiên giao dịch trên các sàn uy tín để giảm thiểu tối đa tổn thất không đáng có

Dựa vào những yếu tố trên, nhà đầu tư có thể tham khảo một số sàn giao dịch hàng hóa quốc tế lớn trên thế giới như:

• Sàn giao dịch New York (NYMEX): Thành lập năm 1972, đặt trụ sở tại Manhattan, New York City, Hoa Kỳ. NYMEX nổi bật với vai trò cung cấp nền tảng cho các sản phẩm phái sinh hàng hóa lớn nhất thế giới, đảm bảo hoạt động minh bạch, công bằng và hệ thống quản lý rủi ro hiệu quả. Các sản phẩm chủ chốt của sàn là năng lượng, kim loại quý.
• Sàn giao dịch ICE (Intercontinental Exchange): Ra đời vào năm 2000, có trụ sở chính tại Atlanta và New York, ICE hoạt động hoàn toàn trên mô hình giao dịch điện tử, mang đến thanh khoản cao, điều kiện đầu tư hiện đại và an toàn cho nhà đầu tư. ICE tập trung vào 4 sản phẩm chính gồm nông sản, chỉ số, hợp đồng tương lai, kim loại, năng lượng.
• Sàn giao dịch COMEX (Commodity Exchange): Được thành lập năm 1993, đặt trụ sở tại Chicago, Illinois, Mỹ. COMEX phát huy thế mạnh trong quản lý rủi ro biến động giá kim loại, đảm bảo nguồn cung kim loại ổn định trên thị trường quốc tế với 2 sản phẩm chủ đạo là kim loại cơ bản và kim loại quý.
• Sàn giao dịch London (LME): Thành lập năm 1877 và có trụ sở tại số 10, quảng trường Finsbury, thành phố London, Vương Quốc Anh. LME cung cấp giá tham chiếu kim loại uy tín trên toàn cầu, cho phép giao hàng vật chất để tất toán hợp đồng và hỗ trợ các công cụ nghiệp vụ như Hedging. Các sản phẩm tiêu biểu bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn cho các sản phẩm kim loại.

Phân tích thị trường và lựa chọn sản phẩm phù hợp

Theo kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư cần phân tích thị trường kỹ lưỡng để chọn ra sản phẩm phù hợp. 

Nhà đầu tư cần theo dõi giá cả hiện tại và biến động giá trong quá khứ của các mặt hàng mà bạn quan tâm. Sử dụng biểu đồ giá, chỉ báo kỹ thuật và các công cụ phân tích khác có thể giúp bạn xác định xu hướng thị trường và dự đoán biến động giá trong tương lai.

Thêm vào đó, giá cả hàng hóa phái sinh chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, bao gồm cung cầu, tình hình kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ, sự kiện địa chính trị, điều kiện thời tiết... Bạn cần phân tích những yếu tố này để hiểu rõ nguyên nhân biến động giá cả và đưa ra dự đoán chính xác hơn.

Ví dụ biểu đồ kỹ thuật hợp đồng VN30F2403

Dựa trên kết quả phân tích thị trường, nhà đầu tư cần lựa chọn sản phẩm đầu tư phù hợp với khẩu vị rủi ro và khả năng tài chính của bản thân. Bạn có thể tham khảo một số yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn sản phẩm theo kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh như: loại sản phẩm, mặt hàng hàng hóa, thời gian giao dịch, khối lượng giao dịch, mức độ thanh khoản, phí giao dịch…

Xây dựng chiến lược giao dịch hiệu quả

Theo kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh của những “tay chơi” lão luyện, xây dựng chiến lược giao dịch bài bản và phù hợp là yếu tố then chốt dẫn đến thành công trong thị trường đầy biến động này. Chiến lược giao dịch hiệu quả sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định phù hợp, chính xác và hạn chế rủi ro.

• Xác định rõ ràng mức lợi nhuận mà bạn mong muốn đạt được từ giao dịch. Mục tiêu này cần phù hợp với khả năng tài chính, khẩu vị rủi ro và thời gian đầu tư của bạn.
• Đánh giá mức độ rủi ro mà bạn có thể chấp nhận trong mỗi giao dịch. Nên bắt đầu với số vốn nhỏ và tăng dần theo kinh nghiệm và khả năng tài chính.
• Xác định thời gian giao dịch là ngắn hạn, trung hạn hay dài hạn. Mỗi khung thời gian sẽ phù hợp với những chiến lược giao dịch và công cụ phân tích khác nhau.
• Hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa, bao gồm cung cầu, tình hình kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ, sự kiện địa chính trị, điều kiện thời tiết…
• Sử dụng các biểu đồ giá, chỉ báo kỹ thuật và các công cụ phân tích khác để xác định xu hướng thị trường, các điểm mua/bán tiềm năng và mức độ hỗ trợ/kháng cự.
• Phân tích tình hình tài chính của các doanh nghiệp hoặc tổ chức liên quan đến hàng hóa bạn giao dịch để đánh giá giá trị thực của hàng hóa.
• Xác định mức giá cụ thể để bạn mua hoặc bán hàng hóa dựa trên kết quả phân tích thị trường và chiến lược giao dịch của bạn.
• Thiết lập mức độ thua lỗ tối đa bạn có thể chấp nhận trong mỗi giao dịch và sử dụng các lệnh cắt lỗ để bảo vệ vốn.
• Cuối cùng là quyết định tỷ lệ vốn sẽ sử dụng cho mỗi giao dịch. Bạn nên phân bổ vốn hợp lý để tránh dồn hết vốn vào một giao dịch duy nhất.

Nhà đầu tư cần có chiến lược giao dịch rõ ràng

Quản lý rủi ro hiệu quả

Thị trường hàng hóa phái sinh tiềm ẩn nhiều rủi ro do biến động giá mạnh và tính chất phức tạp của các hợp đồng. Do vậy, nhà đầu tư cần trang bị kiến thức đầy đủ về các biện pháp quản lý rủi ro hiệu quả để bảo vệ vốn và giảm thiểu tối đa tổn thất.

Một số biện pháp quản lý rủi ro phổ biến theo kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh bao gồm:

Sử dụng lệnh cắt lỗ

Lệnh cắt lỗ là công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư tự động bán ra hợp đồng khi giá thị trường giảm xuống mức nhất định, nhằm hạn chế mức thua lỗ tối đa. Lệnh cắt lỗ có hai loại chính:

• Lệnh cắt lỗ cơ bản: Lệnh này sẽ được kích hoạt ngay lập tức khi giá thị trường chạm đến mức giá cắt lỗ được đặt trước.
• Lệnh cắt lỗ theo mức giá: Lệnh này sẽ chỉ được kích hoạt khi giá thị trường chạm đến mức giá cắt lỗ được đặt trước và sau đó di chuyển thêm một khoảng cách nhất định theo hướng không có lợi cho nhà đầu tư.

Cắt lỗ kịp thời để không bị tổn thất quá lớn

Sử dụng lệnh giới hạn

Lệnh giới hạn giúp nhà đầu tư chỉ mua hoặc bán hợp đồng khi giá thị trường đạt đến mức giá mong muốn. Lệnh giới hạn có thể được sử dụng để:

• Mua vào: Mua hợp đồng khi giá thị trường giảm xuống mức giá giới hạn.
• Bán ra: Bán hợp đồng khi giá thị trường tăng lên mức giá giới hạn.

Sử dụng lệnh giới hạn để kiểm soát rủi ro

Đa dạng hóa danh mục đầu tư

Đa dạng hóa danh mục đầu tư là chiến lược hiệu quả để giảm thiểu rủi ro bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau. Theo kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư bằng cách:

• Giao dịch nhiều loại hàng hóa khác nhau như dầu mỏ, vàng, ngũ cốc...
• Giao dịch các hợp đồng phái sinh có kỳ hạn khác nhau như hợp đồng tương lai gần kỳ hạn, hợp đồng tương lai xa kỳ hạn.

Nguyên tắc không bỏ trứng vào một giỏ

Kiểm soát cảm xúc

Thị trường hàng hóa phái sinh biến động mạnh và tiềm ẩn nhiều rủi ro, đòi hỏi nhà đầu tư phải giữ bình tĩnh và tránh đưa ra quyết định giao dịch theo cảm xúc. Tham lam và sợ hãi chính là hai "kẻ thù" nguy hiểm nhất có thể khiến nhà đầu tư đưa ra những quyết định sai lầm, dẫn đến thua lỗ.

Khi thị trường tăng giá mạnh, tâm lý đám đông dễ khiến nhà đầu tư mua vào với hy vọng giá sẽ tiếp tục tăng. Tuy nhiên, thị trường có thể đảo chiều bất ngờ, khiến nhà đầu tư mua vào ở mức giá cao và gánh chịu thua lỗ. Ngược lại, khi thị trường giảm giá mạnh, bán ra vội vã có thể khiến nhà đầu tư bỏ lỡ cơ hội mua vào khi giá đã giảm xuống thấp và thị trường bắt đầu phục hồi.

Kiểm soát tốt cảm xúc chính là yếu tố quan trọng quyết định giao dịch thành hay bại của nhà đầu tư

Để giữ bình tĩnh và tránh giao dịch theo cảm xúc, bạn có thể học kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh an toàn, hiệu quả như sau:

• Lập kế hoạch giao dịch rõ ràng: Xác định mục tiêu lợi nhuận, mức độ rủi ro chấp nhận được và chiến lược giao dịch cụ thể trước khi tham gia thị trường. Kế hoạch giao dịch sẽ giúp bạn đưa ra quyết định giao dịch một cách logic và khách quan, không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc.
• Kiểm soát vốn đầu tư: Chỉ đầu tư số tiền mà bạn có thể chấp nhận mất. Tránh dồn hết vốn vào một giao dịch duy nhất. Quản lý vốn hiệu quả sẽ giúp bạn hạn chế thua lỗ và bảo vệ vốn đầu tư của mình.
• Tuân thủ kỷ luật giao dịch: Thực hiện nghiêm túc kế hoạch giao dịch đã đề ra và không đưa ra quyết định giao dịch theo cảm xúc. Kỷ luật giao dịch là yếu tố then chốt để thành công trong thị trường hàng hóa phái sinh.
• Sử dụng công cụ hỗ trợ: Sử dụng các công cụ phân tích kỹ thuật và chỉ báo để xác định xu hướng thị trường và đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt.

Cuối cùng, hãy luôn giữ bình tĩnh và tỉnh táo khi giao dịch. Tránh để cảm xúc tham lam và sợ hãi ảnh hưởng đến quyết định của bạn.

Học hỏi và rèn luyện không ngừng

Thị trường hàng hóa phái sinh biến động không ngừng, do vậy để thành công, nhà đầu tư cần không ngừng học hỏi và rèn luyện để cập nhật kiến thức mới và nâng cao kỹ năng giao dịch. Việc trang bị kiến thức đầy đủ và kỹ năng giao dịch hiệu quả sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt, hạn chế rủi ro và gia tăng cơ hội thành công.

Bạn có thể cập nhật kiến thức, kỹ năng thông qua các khóa học nâng cao từ các giảng viên uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh; đọc sách báo, tài liệu chuyên ngành; tham gia các diễn đàn trao đổi về thị trường; theo dõi các chuyên gia tài chính; đồng thời liên tục cập nhật tin tức thị trường trong nước và quốc tế.

Kết luận

Thị trường phái sinh hàng hóa thu hút nhà đầu tư bởi tiềm năng sinh lời hấp dẫn. Tuy nhiên, đi kèm với đó là những rủi ro đòi hỏi nhà đầu tư phải trang bị kiến thức và kỹ năng đầy đủ. Hy vọng chia sẻ kinh nghiệm đầu tư hàng hóa phái sinh từ VTrade sẽ giúp bạn chinh phục thành công thị trường “khó nhằn” này.