Intel (INTC) từng là nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới. Nhưng ngày nay, họ chỉ có giá trị 180 tỷ USD trong khi đối thủ Advanced Micro Devices (AMD) được định giá đến 310 tỷ USD. Thậm chí còn khủng khiếp hơn, Nvidia (NVDA) đã vượt lên dẫn trước tất cả với mức vốn hóa thị trường 2,2 nghìn tỷ USD.

Intel vẫn là nhà sản xuất CPU x86 cho PC và máy chủ lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, một loạt cơ hội bị bỏ lỡ, những sai lầm trong sản xuất và những quyết định sai lầm đã khiến khách hàng và nhà đầu tư của họ rời đi. Trong 5 năm qua, cổ phiếu Intel đã giảm hơn 20%, trong khi cổ phiếu AMD và Nvidia tăng lần lượt 720% và 1.970%.

Liệu Intel có thể khôi phục lại vị thế vào cuối thập kỷ này và trở thành nhà sản xuất chip trị giá nghìn tỷ đô la không? Hay liệu công ty sẽ bị tụt lại phía sau khi thị trường bán dẫn mở rộng và phát triển?

Chuyện gì đã xảy ra với Intel?

Intel đã mắc phải ba sai lầm lớn trong thập kỷ qua. Đầu tiên, họ đã thất bại trong việc mở rộng vị trí dẫn đầu thị trường PC và trung tâm dữ liệu sang thị trường di động. Thay vì sử dụng các thiết kế của Arm (ARM) để tạo ra CPU tiết kiệm điện hơn cho điện thoại, công ty lại cứng đầu tìm cách thu nhỏ CPU x86 vốn được thiết kế cho PC để trang bị cho thiết bị di động. Những con chip đó đã ít được đón nhận, và chip dựa trên Arm cuối cùng đã chiếm hơn 95% thị trường điện thoại thông minh.

Thứ hai, các xưởng đúc của Intel đã tụt lại phía sau Samsung và TSMC (TSM) trong cuộc đua quy trình nhằm tạo ra những chip nhỏ hơn, dày đặc hơn và tiết kiệm điện hơn. Khi Intel mất đi vị trí dẫn đầu về quy trình, AMD – thuê ngoài TSMC cho công đoạn đúc chip – đã vượt lên dẫn trước với những con chip rẻ hơn và tiết kiệm điện hơn. Sự chậm trễ và thiếu hụt của Intel cũng khiến nhiều đối tác PC lâu năm của họ chuyển sang sử dụng chip của AMD.

Theo PassMark Software, thị phần CPU x86 của Intel đã giảm từ 82% xuống 61% trong khoảng thời gian từ quý 4 năm 2016 đến năm 2023. Trong cùng khoảng thời gian, AMD đã tăng gấp đôi thị phần của mình từ 18% lên 36%, với tăng trưởng trên cả thị trường máy tính để bàn, máy tính xách tay và máy chủ.

Cuối cùng, Intel đã không nhận ra tiềm năng sử dụng GPU rời trong các ứng dụng AI. Hồi năm 2009, Intel đã ngừng sản xuất GPU rời của riêng mình và tập trung vào sản xuất GPU tích hợp cho PC cấp thấp hơn. Sự rút lui đó đã cho phép Nvidia và AMD thiết lập thế độc quyền về GPU rời. Và những bộ mạch này đã phát triển từ chip gaming thành chip AI quan trọng cho các trung tâm dữ liệu. Intel cuối cùng đã quay trở lại thị trường GPU rời vào năm 2020, nhưng JPR ước tính hãng này chỉ chiếm khoảng 1% thị phần.

Trong khó khăn, công ty đã trải qua ba nhiệm kỳ CEO chỉ trong sáu năm qua. Intel cũng ưu tiên thoái vốn, các biện pháp cắt giảm chi phí và mua lại hơn là đầu tư thông minh. Từ năm 2018 đến năm 2023, doanh thu hàng năm của Intel đã giảm từ 70,8 tỷ USD xuống còn 54,2 tỷ USD với EPS sau điều chỉnh giảm mạnh từ 4,58 USD xuống 1,05 USD.

Tương lai nào cho Intel?

CEO mới nhất của Intel, Pat Gelsinger, đã lên nắm quyền vào năm 2021. Thay vì cắt giảm chi phí, Gelsinger đã thúc đẩy Intel tăng cường chi tiêu để bắt kịp TSMC và Samsung.

Để đạt được mục tiêu đó, Intel đã rót hàng tỷ đô la vào việc mở rộng các xưởng sản xuất bên thứ nhất. Họ đã mua thêm hệ thống in thạch bản cực tím (EUV) của ASML (ASML) để sản xuất những con chip nhỏ hơn và dày đặc hơn. Họ thậm chí còn áp dụng các hệ thống EUV NA mới nhất của ASML - có giá 350 triệu USD mỗi thiết bị - trước TSMC và Samsung.

Intel cũng mở cửa các cơ sở đúc chip của mình cho các công ty chip không có xưởng đúc bên thứ ba để cạnh tranh trực tiếp với TSMC và Samsung trên thị trường sản xuất chip theo hợp đồng. Cho đến nay, hoạt động kinh doanh dịch vụ đúc chip đã đảm bảo được doanh thu khoảng 15 tỷ USD từ các giao dịch với bên thứ ba. Và công ty tuyên bố họ có thể vượt qua TSMC và Samsung trong cuộc đua quy trình vào năm 2025.

Điều đó nghe có vẻ là một mục tiêu rất cao, nhưng những nỗ lực của Intel cũng đang được hỗ trợ bởi hàng chục tỷ đô la trợ cấp của chính phủ ở Mỹ và Châu Âu. Nếu sự hỗ trợ đó giúp Intel vượt lên trên TSMC, họ có thể lại tạo ra những con chip tiên tiến hơn AMD – và cuối cùng có thể giành lại một phần thị phần trên thị trường PC và máy chủ.

Nhưng liệu Intel có trở thành cổ phiếu nghìn tỷ đô vào năm 2030?

Intel cần tăng đáng kể chi tiêu để bắt kịp TSMC, nhưng họ kỳ vọng sự xuất hiện của các PC định hướng AI mới, giá bán trung bình cao hơn cho các chip máy chủ và PC mới nhất, cũng như các biện pháp cắt giảm chi phí chặt chẽ hơn, sẽ bù đắp áp lực đó.

Về lâu dài, Intel đặt mục tiêu tăng tỷ suất lợi nhuận gộp sau điều chỉnh từ mức 44% của năm 2023 lên 60%, đồng thời mở rộng tỷ suất lợi nhuận hoạt động sau điều chỉnh từ 9% lên 40%. Đó là những mục tiêu đầy tham vọng. Tuy nhiên, các nhà phân tích kỳ vọng EPS sau điều chỉnh sẽ tăng 28% vào năm 2024 và 67% vào năm 2025, khi công ty nâng cấp nhà máy và tận dụng lợi thế kinh tế nhờ quy mô.

Nếu Intel xoay chuyển tình hình kinh doanh, đáp ứng kỳ vọng của Phố Wall và nâng cao lợi nhuận với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) ổn định 25% từ năm 2025 đến năm 2030, thu nhập sau điều chỉnh của họ sẽ có thể tăng lên 6,85 USD/cổ phiếu vào năm 2030. Giả sử cổ phiếu giao dịch ở mức định giá hợp lý 25 lần thu nhập dự phóng vào thời điểm đó, nó có thể có mức giá khoảng 170 USD, cao hơn gần 300% so với hiện tại. Tuy nhiên, mức tăng đó cũng sẽ chỉ nâng vốn hóa thị trường của Intel lên 720 tỷ USD. Vì vậy, ngay cả khi kịch bản tốt nhất xảy ra, Intel nhiều khả năng vẫn không thể gia nhập câu lạc nghìn tỷ đô vào năm 2030.
 

Huân Hà - theo fool