CPI Mỹ tháng 5 tăng 4% YoY mang lại tín hiệu tích cực cho nhiều nhà đầu tư. Tuy nhiên theo tôi, đây chưa phải là tín hiệu tích cực. Trong bài phân tích này, tôi sẽ giải thích ngắn gọn (1) vì sao đây chưa phải là tin tốt và (2) tại sao thông tin này sẽ không có nhiều ảnh hưởng tới chứng khoán Việt Nam
I. Vì sao đây chưa phải tin tốt

Thoạt nhìn qua thông tin CPI giảm mạnh chỉ còn tăng 4% YoY là tin tốt. Tuy nhiên, để đánh giá khách quan, đây là một thông tin không nổi bật do 2 yếu tố: (1) CPI sẽ giảm mạnh trong tháng 6-7/2023 do yếu tố nền cao và (2) CPI Lõi vẫn còn rất cao, đà giảm CPI chủ yếu chỉ đến từ cấu phần năng lượng.

Đầu tiên, CPI giảm mạnh vì yếu tố nền cao: Nhìn vào biểu đồ CPI, có thể thấy giai đoạn tháng 6/2022, lạm phát Mỹ tăng rất mạnh, do đó tạo thành yếu tố nền cao, khiến CPI so với cùng kỳ chỉ tăng nhẹ. Yếu tố này sẽ tiếp tục cho kì CPI tháng 6 (CPI tháng 6/2023 dự báo sẽ chỉ đạt 3.2% YoY). TUY NHIÊN, yếu tố nền cao sẽ kết thúc sau tháng 7. Nếu chúng ta giả định lạm phát Mỹ sẽ chỉ tăng nhẹ 0,2% MoM từ nay đến cuối năm, có thể thấy lạm phát so với cùng kỳ sẽ quay đầu tăng trở lại và đạt 3,9% trong tháng 12/2023. Do đó, báo cáo CPI lần này chưa phải là tốt, nó thực chất đã được dự đoán và không có gì nổi bật cả.

Biểu đồ 1: CPI Mỹ và tăng trưởng CPI Mỹ so với cùng kì
 

Nguồn: Trading Economics

Thêm vào đó, tuy CPI giảm, nhưng CPI Lõi (Core CPI) vẫn rất cao, đạt tăng 5,3% YoY. Có thể thấy, tất cả các cấu phần CPI, trừ năng lượng, đều vẫn đang ở mức rất cao. Cấu phần năng lượng giảm cho thấy nhu cầu sử dụng năng lượng đang giảm dần. Đây không phải tín hiệu tốt. Ngược lại, theo tôi, đây là tín hiệu xấu! Nó cho thấy hoạt động kinh tế đang suy yếu trong khi lạm phát (Core CPI) vẫn đang trong đà tăng cao.

Biểu đồ 2: Bóc tách các cấu phần của CPI Mỹ
 

Nguồn: US BLS (US Bureau of Labor Statistics)

II. Vì sao thông tin này sẽ không có nhiều tác động tới chứng khoán Việt Nam

Theo tôi, thông tin CPI tác động nhiều đến chứng khoán thế giới, và cụ thể hơn là chứng khoán Việt Nam, dựa trên ảnh hưởng từ (1) kì vọng và (2) tác động chính sách gián tiếp. Về mặt kì vọng, nhà đầu tư có thể kì vọng nếu CPI giảm tốt, FED có thể sớm giảm lãi suất điều hành, từ đó làm tăng nhu cầu tiêu dùng nội địa của quốc gia này và tạo dư địa cho Việt Nam tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, CPI trong xu hướng giảm là điều ai cũng đã biết. CPI đạt 4% cũng chỉ thấp hơn chút đỉnh so với mức dự kiến (dự kiến 4,1%). Thêm vào đó, phần CPI lõi (Core CPI) vẫn rất cao, ở mức 5,3%. Do đó, FED nhiều khả năng vẫn sẽ giữ mức lãi suất điều hành ở mức cao 5% cho đến hết năm nay. Do đó, kì vọng của thị trường không có nhiều thay đổi.

Tiếp theo, về tác động chính sách, Việt Nam đã dám đi ngược với thị trường quốc tế khi hạ lãi suất điều hành lần thứ 3 trong tháng 5 rồi. Chúng ta cũng đã ban hành rất nhiều chính sách hỗ trợ thị trường. Tuy nhiên, các chính sách này cần thời gian để thẩm thấu (4 – 6 tháng) và chúng ta cũng cần sự phục hồi của thị trường quốc tế trước khi có thể quay trở lại pha tăng trưởng mạnh. Do đó, thông tin CPI này cũng không mang lại nhiều thay đổi về mặt tác động chính sách. Dựa vào 2 lý do trên, tôi đánh giá thông tin CPI giảm sẽ không ảnh hưởng gì nhiều tới chứng khoán Việt Nam.