Thiếu kiến thức lại muốn “ăn xổi” nên nhiều nhà đầu tư F0 đã phải “ngậm đắng nuốt cay” khi “chơi” chứng khoán kiểu “lướt sóng” trong thời gian vừa qua.

Nhà đầu tư F0 được hiểu đơn giản là những người mới tham gia thị trường chứng khoán. Với kiến thức còn hạn chế, tâm lý chưa vững vàng, muốn lướt sóng nhanh, kiếm lời lớn nên đa phần là nhóm F0 này đầu tư cảm tính theo số đông, hoặc bị lôi kéo, dụ dỗ chứ không thực sự dựa trên chất lượng của cổ phiếu và giá trị của doanh nghiệp niêm yết.

Sau biến cố của thị trường chứng khoán Việt Nam vừa qua, nhiều nhà đầu tư không chuyên đã “ngấm đòn” và rút ra những bài học kinh nghiệm “cay đắng” khi lao vào thị trường “như thiêu thân” theo tâm lý đám đông dù không hiểu biết rõ về thị trường này.

Trường hợp của anh Nguyễn Văn T. ở Hà Đông, Hà Nội là bài học để cảnh báo các nhà đầu tư F0 trước khi rót vốn vào thị trường chứng khoán. Tập tành “chơi” chứng khoán theo bạn bè gần 1 năm nay, có những thời điểm anh T. trúng đậm, thế nhưng, từ lúc thị trường “có biến”, đến nay tài khoản của anh đã “bốc hơi” gần hết. Anh T. buồn bã chia sẻ: “Biến cố vừa qua là bài học đắt giá cho những nhà đầu tư không chuyên, “chơi” theo tâm lý đám đông, thiếu hiểu biết. Chạy theo thị trường, khi thị trường xấu họ sẽ bị hoảng loạn và bán tháo, kéo giá cổ phiếu càng xuống sâu hơn nữa, do đó càng thất bại thảm hại”.

Theo chuyên gia của VinaCapital, khi mới bước vào thị trường chứng khoán, các nhà đầu tư F0 thường mắc phải một số sai lầm như: đầu tư kiểu hên xui, không gồng lỗ và cắt lỗ, không có mục tiêu đầu tư cụ thể… Vì thế, để tránh rủi ro, cần lập kế hoạch cụ thể trước khi đầu tư vào chứng khoán. Nên bắt đầu với số vốn vừa phải, không nên thử sức với số tiền lớn tránh những rủi ro gây mất trắng. Cùng với đó, cần nâng cao tầm hiểu biết và kiến thức về thị trường chứng khoán để đưa ra những quyết định đúng đắn.

Nếu chưa có nhiều kinh nghiệm trong đầu tư và sợ gặp phải nhiều rủi ro thua lỗ, việc nhờ sự trợ giúp của các chuyên gia đầu tư bằng cách tham gia quỹ mở là một giải pháp mà nhà đầu tư F0 nên lựa chọn, chuyên gia của VinaCapital khuyến nghị.

Trả lời phỏng vấn chương trình "Phố Tài chính" của VTV (HN:VTV), bà Nguyễn Thị Hằng Nga - Phó Tổng Giám đốc công ty quản lý quỹ Vietcombank (HM:VCB) (VCBF) cho rằng, rủi ro không phải lúc thị trường giảm mà tiềm ẩn chính ở lúc bạn phải mua với giá cao. Nhà đầu tư cá nhân thường bị vòng xoáy là mua cao, bán thấp và ảnh hưởng bởi tâm lý.

Bà Nga nêu thực tế: "Ở các nước phát triển, ban đầu nhà đầu tư có thể tự đầu tư. Như Mỹ vào những năm 1990, có tới gần 80% nhà đầu tư cá nhân tự đầu tư nhưng con số này đến năm 2020 chỉ còn khoảng 60%. 40% còn lại họ sẽ đầu tư theo các quỹ".

Vị chuyên gia cho rằng nếu là nhà đầu tư cá nhân ít kinh nghiệm thì tốt nhất nên đầu tư theo các quỹ đầu tư. Còn nếu muốn tự đầu tư thì kỹ năng quan trọng nhất là quản trị rủi ro.

Phó Tổng Giám đốc VCBF gợi ý, để quản trị rủi ro, cần tập trung vào lựa chọn cổ phiếu dựa trên đánh giá kỹ trên mọi khía cạnh của công ty, xây dựng những danh mục đa dạng ở nhiều ngành khác nhau, và định hướng đầu tư dài hạn. “Yếu tố tiên quyết là kiên nhẫn và hạn chế giao dịch ngắn hạn”, bà Nga đưa ra lời khuyên.

Còn theo quan điểm của ông Khổng Phan Đức, Chủ tịch HĐTV VietinBank Capital, các nhà đầu tư thiếu sự thận trọng tìm hiểu thông tin về thị trường chứng khoán, dễ dãi trao gửi vốn qua lời chèo kéo của môi giới hay theo tâm lý số đông thì thất bại là khó tránh khỏi.

Đa phần nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán là nhà đầu tư cá nhân. Vì vậy, cần có chính sách dẫn luồng cho nhà đầu tư cá nhân ủy thác hoặc gửi tiền cho các quỹ đầu tư chuyên nghiệp (dưới dạng mua Chứng chỉ quỹ của các quỹ đầu tư) để thay mình giải ngân vào các sản phẩm tài chính phù hợp với tiêu chí đầu tư, giúp họ quản trị rủi ro và đánh giá về hiệu quả của sản phẩm đầu tư đó.

“Nhà đầu tư cá nhân dễ bị dẫn dụ, lôi kéo, lừa phỉnh vì quá mù mờ trong việc đánh giá các rủi ro và cơ hội đầu tư… Quy định thuế dành cho nhà đầu tư cá nhân đang quá thấp (0.1% trên giá trị giao dịch), đồng thời đánh thuế quá cao nếu là Quỹ đầu tư chứng khoán (20% thuế thu nhập quỹ, 5% lãi khi chia lãi từ quỹ cho nhà đầu tư). Do vậy nhà đầu tư ở Việt Nam gần như toàn bộ là nhà đầu tư cá nhân. Đây là vấn đề mấu chốt của mọi vấn đề rối loạn trên thị trường giao dịch chứng khoán trong thời gian qua”, ông Đức thẳng thắn chỉ rõ.

TS. Cấn Văn Lực, Kinh tế trưởng BIDV nhận định, sau những thăng trầm vừa qua, nhà đầu tư F0 đã thận trọng hơn, đây cũng là thời điểm để họ rà soát, nhìn nhận, cơ cấu lại danh mục đầu tư và củng cố thêm kiến thức, kinh nghiệm cho bản thân. Nhờ đó, thị trường sẽ trở nên chất lượng và lành mạnh hơn.

Bày tỏ sự nhìn nhận lạc quan về thị trường chứng khoán năm nay, TS. Cấn Văn Lực dự báo, thị trường cổ phiếu sẽ có những điều chỉnh cần thiết, đi vào ổn định hơn, lành mạnh hơn, VNIndex có thể tăng nhẹ (+ 8% đạt 1.610 điểm, theo kịch bản tích cực) hoặc giảm nhẹ (-4% về mức 1.440 điểm, theo kịch bản tiêu cực).

Thị trường chứng khoán dự báo sẽ tiếp tục phát triển theo hướng minh bạch, lành mạnh hơn khi các quy định được ban hành theo hướng chặt chẽ hơn cùng với tăng cường quản lý, giám sát để giảm bớt rủi ro cho các chủ thể tham gia thị trường./.

Trần Ngọc