Biểu đồ nến Nhật (Candlestick), biểu đồ hình nến hay mô hình nến là phương pháp phân tích kỹ thuật được sử dụng khá phổ biến. Sử dụng biểu đồ nến giúp nhà đầu tư đánh giá hướng đi của thị trường.

Biểu đồ nến được người Nhật phát minh và sử dụng từ những năm 1600.

Cấu tạo của một cây nến

Trên một biểu đồ nến sẽ có rất nhiều nến, mỗi cây nến được cấu tạo từ các thành phần cơ bản. Hình dưới là hình dạng tiêu biểu của nến tăng (màu xanh) và nến giảm (màu đỏ):

Lưu ý: Một cây nến không nhất thiết phải có đầy đủ thành phần như ảnh.

Thân nến là thành phần lớn nhất được tô màu biểu trưng cho sự tăng giảm của giá, bóng nến là 2 que nhỏ nằm ở trên và dưới thân nến.

Đỉnh mỗi bóng nến tương ứng với giá cao nhất (High) và thấp nhất (Low) trong một phiên giao dịch.

Tương ứng với giá vào giờ mở cửa (Open), giá vào giờ đóng cửa (Close) thể hiện ở 2 đỉnh của thân nến. Với thân nến tăng (màu xanh) thì giá mở cửa nằm ở dưới, giá đóng cửa nằm ở trên (do giá tăng lên). Với thân nến giảm (màu đỏ) thì ngược lại.

Phân tích mô hình nến cụ thể trong giao dịch chứng khoán

Một số tóm lược chính:

• Thân nến càng dài chứng tỏ sức mua/bán càng mạnh. Thân nến dài cho thấy chênh lệch lớn giữa giá mở cửa và đóng cửa. Điều này chứng tỏ phe mua đang áp đảo phe bán, nếu nến xanh hoặc phe bán đang gây áp lực mạnh nếu nến đỏ.
• Thân nến ngắn cho thấy thị trường đang chững lại, cả 2 phe đều đang lưỡng lự chưa quyết định.
• Bóng nến dài chứng tỏ thị trường đang có sự cạnh tranh giữa 2 phe. Cả 2 phe đều mua bán mạnh khiến giá tăng giảm liên tục. Cần quan tâm đến đỉnh của bóng nến (giá cao nhất/thấp nhất) để đánh giá các mức cản (ngưỡng hỗ trợ, ngưỡng kháng cự).

Các mô hình nến cụ thể:

Nến Doji

Trong tiếng Nhật Doji nghĩa là “không thay đổi”, trường hợp này là giá mở cửa và đóng cửa gần như không thay đổi.

Miêu tả: Nến Doji có thân nến nhỏ, gần như không có, bóng nến dài gấp nhiều lần thân nến.

Nến Doji có 3 mô hình thường gặp: Gravestone Joji (bia mộ), Dragonfly Doji (chuồn chuồn), Long legged Doji (chân dài).

Nến Spinning Tops

Ý nghĩa: phần bóng nến dài cho thấy có sự biến động giá mạnh trong phiên giao dịch này nhưng giá mở cửa và đóng cửa không chênh lệch nhiều.

Phân tích: phe mua và phe bán cạnh tranh khốc liệt để chiếm lĩnh nhưng kết quả là hòa. Nếu thị trường đang lên mà xuất hiện spinning tops cho thấy người mua đang dừng lại dè chừng và thị trường có thể đảo chiều. Nếu thị trường đang xuống mà xuất hiện spinning tops cho thấy còn ít người bán đang nghỉ ngơi dưỡng sức và có thể có sự đảo chiều. Nếu phe mua hay phe bán buông xuôi ở giai đoạn này sẽ có một sự tăng hay giảm mạnh. Cần theo dõi các nến sau để có cái nhìn chuẩn xác hơn.

Nến Marubozu

Marubo dịch nghĩa từ tiếng Nhật nghĩa là hình khối lớn theo quy tắc. Trong đó Bullish Marubozu là nến tăng (màu xanh) và Bearing Marubozu là nến giảm (màu đỏ).

Lưu ý: Trường phái phân tích kỹ thuật theo mô hình nến Nhật chỉ là một trong số các công cụ được sử dụng khi phân tích kỹ thuật để ra các quyết định đầu tư. Các nhà đầu tư nên kết hợp với các phương pháp khác và chiến lược quản lý rủi ro để tránh các tác động tiêu cực tới danh mục đầu tư của mình.