Hợp đồng phái sinh tương lai là một sản phẩm được giao dịch phổ biến với khả năng đem lại nhiều lợi ích lớn cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách giao dịch hiệu quả với sản phẩm này. Vậy hợp đồng tương lai là gì? Làm cách nào để đầu tư hợp đồng tương lai hiệu quả? Hãy cùng VTrade tìm hiểu rõ hơn ở dưới đây nhé!

Hợp đồng tương lai là gì?

Hợp đồng tương lai (Future Contract) là một loại hợp đồng chuẩn hóa giữa bên mua và bên bán về một giao dịch trong tương lai, với mức giá được xác định tại thời điểm ký kết. Vào ngày đáo hạn, cả bên mua và bên bán đều phải có trách nhiệm thực hiện giao dịch theo đúng hợp đồng.

Cụ thể, hợp đồng tương lai được thỏa thuận và ký kết dựa trên sự kỳ vọng của các bên về giá hàng hóa trong thời gian sắp tới. Nếu người mua kỳ vọng rằng giá hàng hóa sẽ sớm tăng thì người bán sẽ có kỳ vọng giá giảm và ngược lại. Trong đó, người mua sẽ có cam kết mua và nhận tài sản vào ngày đáo hạn. Còn người bán sẽ có nghĩa vụ cung cấp và giao tài sản cơ sở theo đúng thỏa thuận đã ký kết.

Lưu ý: Hợp đồng tương lai là sản phẩm phái sinh có thể giao dịch với nhiều bên cùng lúc. Điều này có nghĩa là sau khi ký kết, hợp đồng có thể coi như một sản phẩm giao dịch nếu một trong hai bên mua/ bán có nhu cầu giao dịch hợp đồng này với bên thứ ba. Tuy nhiên, việc giao dịch cần có sự đồng thuận của cả đôi bên ký kết.

Giải thích về hợp đồng phái sinh tương lai.

Hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán là gì?

Tương tư như các loại hợp đồng phái sinh khác thì hợp đồng tương lai chỉ số chứng khoán cũng là một bản thỏa thuận về việc giao dịch một số lượng tài sản cơ sở nhất định trong tương lai, với mức giá đã được xác định từ trước. Trong đó, tài sản cơ sở là các chỉ số chứng khoán chứ không phải bất kỳ hàng hóa nào khác.

Trong thực tế, hợp đồng chỉ số chứng khoán tương lai chỉ có thể giao dịch trên thị trường tập trung với các điều kiện đã được chuẩn hóa. Cụ thể như:

• Tài sản cơ sở là một chỉ số chứng khoán cụ thể, ví dụ như chỉ số cổ phiếu.
• Hệ số nhân hợp đồng là giá trị được quy ra tiền tương ứng với một điểm chỉ số.
• Đơn vị niêm yết giá là số điểm của chỉ số chứng khoán cơ sở.
• Bước giá được quy định khác nhau cho từng loại hình hợp đồng.
• Phương thức thanh toán là bằng tiền.

Một số khái niệm liên quan hợp đồng tương lai

Hợp đồng tương lai thường có khá nhiều khái niệm đi kèm, lý giải cho các thuật ngữ và phương pháp giao dịch. Do đó, dưới đây chúng tôi sẽ giải nghĩa thêm về một số khái niệm có liên quan công cụ tài chính này.

Ví dụ về hợp đồng tương lai

Ví dụ 1: Doanh nghiệp A đang có nhu cầu mua 1.000 thùng dầu thô vào tháng 5/2024. Vì lý do này, vào tháng 2/2024, doanh nghiệp A đã đặt mua 10 hợp đồng dầu thô tương lai tại sàn HOSE với mức giá hiện tại là 900.000 đồng/ thùng, mỗi hợp đồng sẽ có độ lớn là 100 thùng. Khi này, kỳ vọng của chủ công ty là mức giá dầu trong tương lai sẽ giảm xuống dưới 900.000 đồng.

Đến tháng 5, giá dầu tăng lên 1.000.000 đồng/ thùng, cao hơn so với kỳ vọng. Do đó, doanh nghiệp A sẽ phải mua dầu thô với mức giá cao hơn dự tính, nhưng họ vẫn thu được một chút lợi nhuận từ hợp đồng phái sinh để bù đắp mức chênh lệch đó.

Ví dụ về hợp đồng tương lai 2: Nhà đầu tư đang có dự đoán rằng giá của chỉ số VN30 tại ngày đáo hạn sắp tới sẽ cao hơn hiện tại. Vậy nên họ quyết định vào vị thế bán với kỳ vọng rằng giá tăng.

Ở thời điểm vào vị thế bán, chỉ số VN30 đang có 150 điểm. Nếu trong tương lai, số điểm của VN30 tăng lên cao hơn 150 điểm, nhà đầu tư sẽ đóng vị thế để chốt lời. Ngược lại, nếu số điểm của VN30 giảm xuống thấp hơn 150 điểm, nhà đầu tư sẽ chịu lỗ. Theo hệ số quy định, mỗi điểm VN30 chênh lệch sẽ có giá trị bằng 100.000 đồng.

Ví dụ về cách giao dịch Future Contract.

Ví dụ 3: Công ty A có ký kết một hợp đồng với công ty B về việc bán 10 tấn Cafe vào tháng 11/2024, với mức giá thỏa thuận là 200.000 đồng/ Kg. Đến tháng 10/2024, giá Cafe đã tăng lên 220.000 đồng/ Kg. Do đó, công ty A sẽ có hai phương án vào ngày đáo hạn:

• Phương án 1: Công ty A vẫn bán cho công ty B 10 tấn Cafe với mức giá 200.000 Kg và chấp nhận rằng lợi nhuận không tốt bằng mức giá thị trường.
• Phương án 2: Công ty A sẽ thanh toán mức chênh lệch cho công ty B theo thỏa thuận ban đầu, tương ứng với 20.000 × 10.000 (đồng).

Ví dụ và cách giao dịch Future Contract.

Đặc điểm của hợp đồng tương lai

Dưới đây là một số đặc điểm hợp đồng tương lai mà bạn cần chú ý và nắm rõ trước khi quyết định giao dịch với sản phẩm này.

• Tính chuẩn hóa: Future Contract là một sản phẩm tài chính được niêm yết và giao dịch trên sở giao dịch chứng khoán phái sinh. Trong đó, các điều khoản hợp đồng, loại tài sản, chất lượng tài sản, quy mô hợp đồng, hay cách thức thanh toán đều sẽ được chuẩn hóa. Điều này giúp đảm bảo tính thống nhất và tiện lợi khi giao dịch.
• Định giá hợp đồng: Về bản chất, hợp đồng tương lai không có giá trị, thay vào đó giá hợp đồng sẽ phụ thuộc vào tài sản cơ sở được nhắc đến trong thỏa thuận.
• Bù trừ và ký quỹ: Trong giao dịch Future Contract, ký quỹ là một biện pháp bắt buộc nhằm đảm bảo nghĩa vụ thanh toán của hai bên mua và bán. Trong khi đó, trung tâm quản lý sẽ tiến hành hạch toán, sau đó yêu cầu bù trừ và thanh toán hàng ngày theo giá trị thực tế.
• Dễ dàng đóng vị thế: Nhà đầu tư giao dịch hợp đồng hàng hóa tương lai có thể đóng vị thế bất cứ lúc nào bằng cách tham gia một vị thế đối ngược.
• Đòn bẩy tài chính: Nhà đầu tư có thể sử dụng đòn bẩy tài chính khi giao dịch hợp đồng. Về cơ bản, đòn bẩy này cho phép nhà đầu tư đặt một phần nhỏ giá trị hợp đồng làm ký quỹ, trong khi tiềm năng lợi nhuận có thể cao hơn nhiều lần so với số tiền đó. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng nên chú ý đến rủi ro của hợp đồng tương lai khi sử dụng đòn bẩy.
• Tính thanh khoản cao: Thông qua các điều khoản được chuẩn hóa với thông tin rõ ràng về tài sản cơ sở, khối lượng, giá trị, cũng như thời gian đáo hạn mà nhà đầu tư có thể giao dịch hợp đồng dễ dàng với tính thanh khảo cao hơn.
• Tính ràng buộc: Các bên tham gia hợp đồng đều phải có trách nhiệm và nghĩa vụ chuyển giao tài sản cơ sở theo đúng với thỏa thuận, nếu không bạn sẽ phải đền bù tổn thất cho bên còn lại.

Một số đặc điểm của Future Contract mà nhà đầu tư cần chú ý.

Lợi ích khi tham gia giao dịch hợp đồng tương lai

Các hợp đồng chỉ số tương lai luôn là một trong những sản phẩm được giao dịch phổ biến nhất với khả năng đem lại nhiều lợi ích lớn. Cụ thể như:

• Giao dịch dễ dàng: Future Contract có thể giao dịch rất dễ dàng trên các sàn giao dịch hợp đồng phái sinh. Không giống các sản phẩm chứng khoán phải chờ đến ngày T3, nhà đầu tư có thể bán hợp đồng ngay sau khi mua, ngay trong thời điểm T0.
• Khả năng kiếm lời hiệu quả với đòn bẩy: Nhà đầu tư hoàn toàn có thể sử dụng đòn bẩy và ký quỹ hợp đồng phái sinh để giao dịch. Khi này, bạn chỉ cần chi trả trước một phần nhỏ giá trị của hợp đồng là có thể kiếm được số lợi nhuận lớn gấp nhiều lần. 
• Khả năng giao dịch liên tục trong ngày: Khác với đầu tư cổ phiếu, hợp đồng tương lai chứng khoán Mỹ có thể giao dịch liên tục trong ngày. Do vậy, chỉ cần một chiến lược giao dịch hiệu quả, bạn có thể nhanh chóng kiếm được nhiều khoản lời lớn từ thị trường.
• Công cụ kiểm soát rủi ro tốt: Bằng cách bán hợp đồng phái sinh, nhà đầu tư có thể giảm thiểu rất nhiều rủi ro khi thị trường giảm điểm, hay đi ngược với kỳ vọng.
• Tính thanh khoản cao và giao dịch minh bạch: Các sàn giao dịch đều đảm bảo tính chuẩn hóa với thông tin rõ ràng về bảng giá hợp đồng phái sinh. Điều này giúp đảm bảo tính thanh khoản và hoạt động giao dịch minh bạch trên thị trường.

Hợp đồng phái sinh có khả năng đem lại lợi nhuận lớn và quản lý rủi ro tốt.

Giao dịch hợp đồng tương lai diễn ra như thế nào?

Dưới đây là các bước chi tiết hướng dẫn cách giao dịch hợp đồng phái sinh tương lai mà bạn có thể tham khảo thêm:

• Bước 1: Nhà đầu tư mở tài khoản giao dịch hợp đồng phái sinh trên sàn giao dịch. Tùy theo từng sàn mà nhà đầu tư cần xác minh các thông tin khác nhau để mở tài khoản.
• Bước 2: Tìm hiểu và lựa chọn các hợp đồng phù hợp với nhu cầu. Sau khi tìm kiếm được hợp đồng phù hợp, bạn sẽ thực hiện các yêu cầu về ký quỹ, thanh toán tiền ký quỹ để bắt đầu giao dịch
• Bước 3: Nhà đầu tư có thể bắt đầu đặt lệnh giao dịch, mua hợp đồng phái sinh ngay sau khi thực hiện ký quỹ. Hệ thống giao dịch của Sở Chứng khoán sẽ xác nhận giao dịch, sau đó trung tâm sẽ bắt đầu hạch toán giá vào cuối ngày để yêu cầu ký quỹ bổ sung nếu cần thiết.
• Bước 4: Nhà đầu tư cần tiến hành bổ sung ký quỹ nếu được yêu cầu, hoặc rút lãi để có thể tiếp tục giao dịch thành viên. Sau đó, bạn chỉ cần giao dịch thành viên với mức ký quỹ bổ sung để trung tâm có thể tiến hàng bù trừ.

Hướng dẫn cách giao dịch hợp đồng dành cho nhà đầu tư mới.

So sánh hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai

Trong thị trường chứng khoán phái sinh, hợp đồng tương lai và hợp đồng kỳ hạn là hai có khá nhiều điểm tương đồng và dễ bị nhầm lẫn với nhau. Vậy nhà đầu tư có thể phân biệt hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai như thế nào? Hãy cùng theo dõi bảng dưới đây để hiểu rõ hơn nhé. 

Kinh nghiệm đầu tư phái sinh hợp đồng tương lai hiệu quả 

Giống như mọi sản phẩm khác, hợp đồng phái sinh tương lai có thể đem lại nhiều khoản lợi nhuận lớn nhưng nó cũng tồn tại vô số rủi ro nếu không được sử dụng đúng cách. Vậy, nếu bạn là một người mới bắt đầu hãy có thể tham khảo hai chiến lược sau:

• Giao dịch đầu cơ theo xu hướng giá: Với chiến lược này, nhà đầu tư cần biết cách phân tích thị trường cơ bản để biết được xu hướng giá hiện tại là gì và đầu tư dựa theo xu hướng đó. Chẳng hạn, nếu hiện tại đang là xu hướng tăng, bạn nên mua vào và chờ thời điểm phù hợp để bán ra và chốt lời. 
• Giao dịch hợp đồng trong ngày: Tương tự với chiến lược trên, nhà đầu tư cũng sẽ giao dịch hợp đồng theo xu hướng giá hiện tại. Nhưng thay vì nắm giữ trong thời gian dài, nhà đầu tư sẽ đóng tất cả vị thế vào cuối ngày để hạn chế tác động qua đêm.

Kết luận

Trên đây VTrade đã tổng hợp một số thông tin để giải thích hợp đồng tương lai là gì, cũng như một số kinh nghiệm đầu tư Future Contract. Mong rằng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu thêm về sản phẩm tài chính này, từ đó sớm có thêm nhiều chiến lược giao dịch hiệu quả.