Hàng hóa phái sinh là một sản phẩm có tiềm năng lớn với khả năng đem lại lợi nhuận khổng lồ. Song, đây cũng là một nhóm sản phẩm rất rủi ro nếu bạn cố gắng giao dịch khi chưa hiểu rõ chúng. Vậy ưu điểm và rủi ro khi giao dịch hàng hóa phái sinh là gì? Có nên đầu tư phái sinh hay không? Hãy cùng VTrade tìm hiểu rõ hơn dưới đây nhé!

Hàng hóa phái sinh là gì?

Hàng hóa phái sinh (Derivative) là một hình thức giao dịch và đầu tư hàng hóa dựa trên chỉ số về giá của chúng thông qua các Sở Giao dịch. Tại đây, nhà đầu tư có thể kiếm lời dựa trên sự chênh lệch về giá cả thông qua việc mua bán một lượng hàng hóa nhất định trong tương lai. 

Trên thực tế, khi giao dịch hàng hóa phái sinh, nhà đầu tư sẽ không trực tiếp nắm giữ hay sở hữu sản phẩm thực tế. Thay vào đó, giao dịch của bạn sẽ được thực hiện và xác nhận qua các sản phẩm phái sinh, bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng quyền chọn và hợp đồng hoán đổi. 

Lưu ý: Khác với thị trường phái sinh quốc tế, Sở Giao dịch Hàng hóa tại Việt Nam hiện chỉ hỗ trợ giao dịch với hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn. Ưu điểm của các loại hợp đồng này là tính chuẩn hóa, độ minh bạch cao, thanh khoản tốt và có khả năng giao dịch linh hoạt.

Hàng hóa phái sinh là gì?

Danh mục sản phẩm hàng hóa phái sinh

Ở thời điểm hiện tại, danh mục hàng hóa phái sinh được chia làm 4 nhóm chính, bao gồm:

Nhóm nông sản

Nông sản được xem là nhóm hàng hóa phái sinh được giao dịch phổ biến nhất trên thị trường. Tuy nhiên, để có thể đảm bảo hiệu quả khi giao dịch nông sản phái sinh, nhà đầu tư cần nghiên cứu kỹ về thị trường và đánh giá kỹ các yếu tố khả năng ảnh hưởng đến giá cả của chúng. 

Dưới đây là một số sản phẩm nổi bật trong nhóm nông sản phái sinh mà bạn có thể tham khảo thêm:

• Ngô.
• Đậu tương.
• Lúa mì. 
• Gạo thô.
• Dầu đậu tương.
• Khô đậu tương,...

Nhóm năng lượng

Tương tự như các loại hàng hóa nông nghiệp, nhà đầu tư cũng có thể tìm kiếm và giao dịch phái sinh với nhóm năng lượng thông qua một số sản phẩm như: 

• Dầu thô WTI (WTI mini và WTI Micro).
• Dầu thô Brent.
• Dầu ít lưu huỳnh.
• Khí tự nhiên.
• Xăng pha chế,...

Nhóm nguyên liệu công nghiệp

Nhóm nguyên liệu công nghiệp có thể giao dịch phái sinh bao gồm: 

• Bông sợi.
• Đường mía.
• Cà phê.
• Cacao.
• Dầu cọ,...

Nhóm kim loại

Bên cạnh 3 nhóm trên, nhà đầu tư cũng có thể giao dịch kim loại phái sinh thông qua một số sản phẩm nổi bật như: 

• Bạch kim.
• Quặng sắt.
• Bạc.
• Vàng.
• Đồng.
• Thiếc.
• Nhôm,...

Tìm hiểu về các nhóm sản phẩm hàng hóa phái sinh.

Ưu điểm khi phái sinh hàng hóa

Đầu tư hàng hóa phái sinh là một lựa chọn phổ biến của nhiều nhà giao dịch vì khả năng kiếm lời lớn và nhiều ưu điểm khác. Cụ thể hơn, dưới đây là một số ưu điểm mà nhà đầu tư nhận được khi giao dịch trên thị trường hàng hóa phái sinh.

• Minh bạch và an toàn: Tại Việt Nam, các hợp đồng phái sinh tương lai được niêm yết đều phải đảm bảo các quy chuẩn hợp đồng theo Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV). Các quy định này giúp đảm bảo tính minh bạch của sản phẩm và sự an toàn cho các nhà đầu tư tham gia. Các giao dịch này đều được đảm bảo sự minh bạch dưới sự cấp phép bởi Bộ Công Thương.
• Tính thanh khoản cao: Các quy chuẩn về hợp đồng và hàng hóa phái sinh giúp thị trường này trở nên rất minh bạch, an toàn và được nhiều nhà đầu tư tin tưởng. Điều này giúp thị trường năng động hơn, nhà đầu tư giao dịch nhiều hơn và các sản phẩm có tính thanh khoản cao hơn. Cùng với đó, sự đa dạng của hàng hóa phái sinh cũng là một yếu tố quan trọng giúp đảm bảo tính thanh khoản.
• Khả năng giao dịch T+0: Thị trường hàng hóa phái sinh cho phép bên mua và bên bán thực hiện giao dịch và chốt lãi/ lỗ ngay trong ngày. Điều này giúp nhà đầu tư có thể thực hiện nhiều giao dịch hơn và kiếm lời một cách nhanh chóng mà không phải mất thời gian chờ đợi.
• Giao dịch 2 chiều: Khả năng giao dịch 2 chiều là một trong những điểm cộng lớn khiến nhiều nhà đầu tư lựa chọn hàng hóa phái sinh. Điều này giúp bạn kiếm lời kể cả khi thị trường tăng, hay giảm giá. Bên cạnh đó, bạn cũng hoàn toàn có thể thực hiện các lệnh bán khống khi không nắm tài sản cơ sở.
• Khả năng giao dịch với đòn bẩy: Sàn giao dịch phái sinh có cho phép nhà đầu tư sử dụng đòn bẩy khi giao dịch. Điều này giúp họ kiếm lời nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần nắm rõ cách sử dụng công cụ này để phòng ngừa một số rủi ro thua lỗ không đáng có.

Thị trường phái sinh được đảm bảo minh bạch, tính thanh khoản cao giúp nhà đầu tư giao dịch hiệu quả. 

Những rủi ro khi phái sinh hàng hoá

Bên cạnh những ưu điểm kể trên thì nhà đầu tư cũng nên chú ý đến một số rủi ro khi phái sinh hàng hóa. Cụ thể như:

• Tính biến động của thị trường: Giá cả của hàng hóa phái sinh sẽ luôn biên động và tăng giảm một cách khó lường dưới ảnh hưởng của nhiều yếu tố. Do đó, để có thể giao dịch thành công, nhà đầu tư cần dành nhiều thời gian nghiên cứu, phân tích và đưa ra dự đoán của riêng mình. Nếu không bạn sẽ dễ dàng thua lỗ khi giao dịch phái sinh. 
• Đặt nhầm lệnh: Đặt nhầm lệnh giao dịch, đặt sai vị thế, hay đặt lệnh không có mức dừng lỗ là những sai lầm phổ biến mà các nhà đầu tư mới thường mắc phải khi giao dịch phái sinh. Những sai lầm này có thể gây ra vô số rủi ro, thậm chí làm cháy tài khoản của bạn. Do đó, hãy tìm hiểu kỹ về thị trường hàng hóa phái sinh để có thể giao dịch hiệu quả.

Hàng hóa phái sinh có nhiều ưu điểm nhưng nó cũng có thể đem lại rủi ro lớn nếu nhà đầu tư giao dịch sai.

Tiềm năng phát triển của hàng hóa phái sinh

Theo MBS (Công ty Cổ phần Chứng khoán MB), tính đến tháng 7/2020, khối lượng giao dịch chứng khoán phái sinh tại Việt Nam đã tăng trưởng mạnh mẽ và đạt mức 165.000 hợp đồng/ phiên. Con số này tăng 86,5% so với 2019 và gấp 15 lần so với năm đầu tiên mở cửa (bình quân khoảng 11.000 hợp đồng/ phiên). Cùng lúc đó, 29/7/2020, Sở Giao dịch HNX cũng đạt kỷ lục mới với 356.033 hợp đồng/ phiên.

Không chỉ thế, vào khoảng 2019, thời điểm thị trường giảm mạnh dưới ảnh hưởng của dịch bệnh thì hàng hóa phái sinh đã chứng minh vai trò là một công cụ phòng ngừa rủi ro đáng tin cậy. Trong đó, MBS có ghi nhận hơn 132.272 tài khoản mới được mở (7/2020). Trong đó, khối lượng lệnh mở (OI) toàn thị trường luôn được giữ ổn định quanh mức 20.000 hợp đồng.

Đây đều là những con số tích cực cho thấy rằng hàng hóa phái sinh là một công cụ uy tín, có tiềm năng tăng trưởng mạnh mẽ và ngày càng được nhà đầu tư Việt tin tưởng. Do đó, ta hoàn toàn có cơ sở để mong chờ sự phát triển của hàng hóa phái sinh tại Việt Nam trong tương lai.

Thị trường phái sinh Việt Nam có rất nhiều cơ sở để tăng trưởng mạnh mẽ.

Có nên đầu tư vào hàng hóa phái sinh không?

Mặc dù có tồn tại một số rủi ro nhất định nhưng xem xét những lợi ích và tiềm năng mà giao dịch phái sinh có thể đem lại, ta có thể thấy hàng hóa phái sinh là một thị trường đáng đầu tư và phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau.

• Đối với nông dân, doanh nghiệp sản xuất: Bạn hoàn toàn có thể tham gia giao dịch phái sinh với hợp đồng tương lai như một phương pháp phòng ngừa rủi ro về giá. Qua đó, an tâm thực hiện sản xuất mà không phải lo lắng rằng giá sản phẩm sẽ bị giảm trong tương lai.
• Đối với nhà đầu tư: Giao dịch hàng hóa phái sinh là một kênh kiếm lời hiệu quả. Không chỉ thể, bạn có thể áp dụng nhiều kỹ thuật phân tích thị trường một cách linh hoạt, với các chiến lược giao dịch khác nhau và áp dụng đòn bẩy. Qua đó kiếm lời nhanh chóng và hiệu quả hơn với hợp đồng phái sinh. 

Nhà đầu tư có thể giao dịch hàng hóa phái sinh để vừa kiếm lời và vừa phòng ngừa rủi ro.

Kết luận

Trên đây VTrade đã tổng hợp lại một số thông tin cơ bản để giải thích hàng hóa phái sinh là gì và có nên giao dịch hàng hóa phái sinh không. Như bạn đã thấy, đây là một thị trường tràn ngập tiềm năng, nhà đầu tư có thể giao dịch phái sinh linh hoạt và kiếm lời theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, hãy đảm bảo bạn hiểu rõ bản chất của thị trường này trước khi bắt đầu giao dịch nhé!